Monday, December 10, 2007

AİHM: "Zorunlu din dersi özgürlük ihlali"

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), kızı Eylem Zengin'nin okulda zorunlu din dersi almasına karşı çıkan Alevi baba Hasan Zengin'in açtığı davayı karara bağladı. Mahkeme "Eğitim sırasında devletin,
ebeveynlerin dini inançlarına saygı göstermesi gerekir" diyerek, din dersinin zorunlu olamayacağına hükmetti.
Karar, Türkiye aleyhine açılmış benzer davalarda da emsal teşkil edecek.
Davacı Hasan Zengin'in avukatı Kazım Genç, "Bu karar emsal niteliğinde bir karar olarak, ülkemizin her yerde uygulanması gereken ve hükümetin uyması gereken bir karardır. Son dönemdedeki anayasa tartışmalarına ışık tutacak bir karar olarak tarihe geçecektir" dedi.
Kararının kendilerine henüz ulaşmadığını belirten Milli Eğitim Bakanlığı yetkilileriyse "Muhtemelen Mahkeme, daha önceki yıllarda okutulan din dersi kitaplarını inceledi. Çünkü biz yakın tarihte müfredatımızı yeniledik.
AİHM'in aldığı ferdi bir karar, AB'nin de din dersiyle ilgili böyle bir standart düzenlemesi de yok" demekle yetindi.

'Ders tarafsız değil'
AİHM, dün Zengin davasını görüştü. Zorunlu din dersinin eğitim özgürlüğüne ters olduğunu belirten AİHM'nin gerekçeli kararında şu ifadeler dikkat çekti: "Türkiye'deki din kültürü ve ahlak bilgisi dersleri tarafsız değildir ve mahkememiz, hükmünü vermeden önce, Milli Eğitim Bakanlığı'nın din kültürü ve ahlak bilgisi ders kitaplarının, tarafsız, eleştirel ve çoğulcu anlamda konulara bakıp bakmadığı incelenmiştir."
Gerekçeli kararda, ders programlarında en büyük önceliğin, diğer felsefe ve dinlere oranla İslam'a verildiği belirtildi. Talebelerin Kuran-ı Kerim'den surelere çalışmaları ve ezberlemelerinin istendiği, günlük ibadetin resimli bir biçimde okutulduğu ve bunlardan öğrencilerin yazılı testlerden geçirildiği vurgulandı.
AİHM kararında "Din öğretim programları, ebeveynin inançlarına saygı göstermemesi, insan hakları ihlali oluşturur" denildi ve Türkiye'deki din dersinde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 1. ek protokolün 2. maddesinin ihlal edildiği sonucuna varıldı. AİHM, Zengin'e Türkiye'nin mahkeme masrafı olarak 3 bin 726 avro ödemesini kararlaştırdı.

'Zorunlu din eğitiminin anayasada yeri olamaz'
Davacı Hasan Zengin'in avukatı Kazım Genç, AİHM'nin kararla 'din kültürü ve ahlak bilgisi' derslerinin eğitim özgürlüğünün ihlali olarak gördüğünü söyleyerek, "Bu karar emsal niteliğinde bir karar olarak, ülkemizin her yerde uygulanması gereken ve hükümetin uyması gereken bir karardır" dedi. Genç, "Karar son dönemdedeki anayasa tartışmalarına ışık tutacak bir karar olarak tarihe geçecektir. Son dönemde yaşanan anayasa tartışmalarında, 1982 Anayasası'nın 24. maddesinin kalması veya zorunlu din derslerinin yine anayasa güvencesiyle okutulması tartışmaları vardı. Bu tartışmalar, AİHM'nin verdiği karar ile çözülmüştür. Parlamento, zorunlu din eğitimini Anayasa'nın kararı dışına çıkarmalıdır."

No comments: